OCD શું છે?

1) OCD શું છે?

ઓબ્સેસિવ - કમ્પલ્સિવ ડિસઓર્ડર (OCD) એ એક માનસિક સ્વાસ્થ્ય સબંધિત બીમારી છે, જે અનિચ્છનીય વિચારો અને પુનરાવર્તિત વર્તણુકો દ્વારા વર્ગીકૃત થયેલ છે. આવા વિચારો અને વર્તન વ્યક્તિની દૈનિક પ્રવૃત્તિઓમાં નોંધપાત્ર રીતે દખલ કરી અને તકલીફો ઉભી કરે છે.

2) ઓબ્સેશન્સ શું છે?

ઓબ્સેશન્સ એ આક્રમણાત્મક વિચારો, છબીઓ અથવા આગલ ની અગત્યની ઈચ્છાઓ છે, જે વધું તણાવ કે ચિંતા ઉત્પન્ન કરે છે. વ્યક્તિના મનમાં અનિયંત્રિત રીતે વિચારો, છબીઓ અને ચિત્રોનું દબાણ રહે છે, અને ઘણા પ્રયત્નો છતાં વ્યક્તિ તેને કંટ્રોલ કરી શકતી નથી, જે નોંધપાત્ર રીતે ચિંતા અને તકલીફનું કારણ બને છે.

3) કંપલ્શન્સ શું છે?

ઓબ્સેશન્સના કારણે જે બીક, ચિંતા, ગભરામણ, ડર અને અકળામણનો અનુભવ થાય છે તેને ઘટાડવા માટે વ્યક્તિ એકની એક ક્રિયા (માનસિક અથવા શારીરિક) વારંવાર કરે છે, જેને કંપલ્શન્સ કહેવાય. આમ કરવાથી વ્યક્તિને ક્ષણિક રાહતનો અનુભવ થાય છે.

4) OCD કેટલું સામાન્ય છે?

OCD વિશ્વભરની લગભગ 1-2% વસ્તીને અસર કરે છે, જે તેને વધુ પ્રચલિત માનસિક સ્વાસ્થ્ય સબંધિત બીમારીઓમાંની એક બનાવે છે. સામાન્ય રીતે દર ૧૦૦ માંથી ૫ થી ૧૦ વ્યક્તિઓને OCD થઈ શકે છે.

5) OCD થવાનું કારણ શું હોઈ શકે છે?

OCD થવાનું ચોક્કસ કારણ જાણી શકાયું નથી, પરંતુ એવું માનવામાં આવે છે કે તેમાં આનોવંશિક, જૈવિક, પર્યાવરણીય અને મનોવૈજ્ઞાનિક પરિબળોનો સમાવેશ થાય છે. સેરોટોનિન જેવા રસાયણની અસંતુલનતા પણ ભૂમિકા ભજવી શકે છે.

6) OCD નું નિદાન કેવી રીતે થાય છે?

OCD નું નિદાન સામાન્ય રીતે લક્ષણોના મૂલ્યાંકન અને દૈનિક કામગીરી પર તેની અસરના આધારે થાય છે. માનસિક સ્વાસ્થ્યના વ્યાવસાયિકો DSM-5 ના માપદંડો નો ઉપયોગ કરીને OCD નું નિદાન કરે છે. તેઓ વ્યક્તિના વર્તનનો અભ્યાસ કરી મનોવૈજ્ઞાનિક કસોટીઓનો ઉપયોગ કરે છે.

7) OCD માટેની સારવારના વિકલ્પો શું છે?

OCD ની સારવારમાં મનોરોગ ચિકિત્સા, દવા અને સ્વ-સહાય વ્યૂહરચનાઓનો સમાવેશ થાય છે. કોગ્નિટિવ-બિહેવિયરલ થેરાપી (CBT), ખાસ કરીને એક્સપોઝર એન્ડ રિસ્પોન્સ પ્રિવેન્શન (ERP) ટેકનિક જે વ્યક્તિઓને ધીમે ધીમે તેમના ડરનો સામનો કરવા અને અનિવાર્ય વર્તન ઘટાડવામાં મદદ કરે છે, તેમજ SSRIs દવાઓ OCD માટે અસરકારક છે.

8) શું OCD મટાડી શકાય છે?

OCD માટે કોઈ ચોક્કસ ઈલાજ નથી, પરંતુ યોગ્ય સારવારથી ઘણા લોકો તેમના લક્ષણોમાં સુધારો અનુભવે છે. OCD નું સંચાલન ઘણીવાર સંપૂર્ણ નિવારણ કરતાં તેનું નિયંત્રણ શીખવામાં છે, જેનાથી વ્યક્તિઓ સામાન્ય જીવન જીવી શકે છે.

9) જો મને શંકા હોય કે મને OCD છે તો શું કરવું?

જો તમને શંકા હોય કે તમને OCD છે, તો માનસિક આરોગ્ય વ્યાવસાયિક જેમ કે મનોચિકિત્સક અથવા મનોવિજ્ઞાનીની મદદ લેવી જરૂરી છે, જેથી યોગ્ય નિદાન અને સારવાર મળી શકે. પ્રારંભિક તબક્કે સારવારમાં સારા પરિણામો મળી શકે છે.

10) OCD વિષે કેટલીક ગેરસમજો શું છે?

કેટલાક લોકો માનતા હોય છે કે OCD ફક્ત એક વિચિત્રતા છે અથવા OCD ધરાવતા લોકો પ્રયત્ન કરે તો તેમના વર્તનને અટકાવી શકે છે. પરંતુ OCD એ ગંભીર માનસિક સ્વાસ્થ્ય સબંધિત સ્થિતિ છે અને તે માટે વ્યાવસાયિક સારવારની જરૂરિયાત પડે છે. તેના માટે મનોચિકિત્સક અને મનોવૈજ્ઞાનિકની મદદ લેવી અનિવાર્ય છે.